تفاوت لوله گازی توکار و روکار

مقدمه

همان طور که می دانید لوله ها وسیله ای برای انتقال سیالات (مایعات و گازها) از نقطه ای به نقطه دیگر هستند. همچنین لوله ها بسته به نوع سیالی که در داخل آن ها جریان دارد، انواع و ویژگی های متفاوتی دارند. یکی از انواع لوله هایی که برای انتقال گاز شهری استفاده می شود لوله گازی می باشد. گاز شهری از پالایشگاه ها وارد لوله های گازی سیستم لوله کشی شده و بین مصرف کنندگان توزیع می شود. برای اینکه گاز شهری در اجاق گاز، بخاری، دیگ و سایر تجهیزات جاری شود، مسافت زیادی را از پالایشگاه تا نقطه مصرف در لوله های گازی طی می کند. لوله های گازی نیز انواع مختلفی دارند و از نظر نوع اجرا و عملکرد به دو دسته توکار و روکار تقسیم می شوند. در این مقاله به بررسی تفاوت لوله گازی روکار و توکار می پردازیم.

لوله گازی فولادی چیست؟

بدون شک می توان ادعا کرد که بدون استفاده از لوله، توسعه زندگی شهری به شکل امروزی امکان پذیر نبود. لوله ها با توجه به نوع سیالی که قرار است حمل کنند و همچنین شرایط کار، دما و فشار، از نظر جنس، اندازه، استاندارد و فرآیند به انواع مختلفی تقسیم می شوند. یکی از رایج ترین لوله هایی که برای انتقال گاز طبیعی استفاده می شود لوله گازی فولادی است. لوله گازی فولادی به دو صورت روکار و توکار قابل استفاده است. همانطور که از نام آن ها مشخص است لوله های گازی روکار روی سطح مصالح کار شده و قابل رویت هستند اما لوله های گازی توکار در داخل مصالح، کانال ها و زیر زمین نصب می شوند و از دید پنهان می مانند. در ادامه این مقاله در مورد تفاوت لوله گاز روکار و توکار توضیحاتی ارائه خواهد شد.

انواع لوله گازی فولادی

لوله های گازی را بسته به فرآیند تولید، جنس، اندازه، ضخامت و استاندارد میتوان به انوع مختلفی تقسیم کرد. یکی از طبقه بندی های رایج در استفاده از لوله های گازی فولادی، تقسیم آن ها به دو گروه لوله های گازی روکار و توکار است. اما لوله های گازی توکار و روکار چه ویژگی هایی دارند و در چه مواردی مورد استفاده قرار می گیرند؟

• لوله گازی توکار

این نوع لوله های گازی در زیر زمین استفاده می شود و قابل مشاهده نیستند. از آنجایی که لوله های توکار در دسترس نیستند، از آسیب های زیست محیطی زیادی در امان هستند، اما از طرفی تشخیص و تعمیر آن ها نسبت به لوله های روکار دشوارتر و پرهزینه تر است. هنگام استفاده از لوله های گازی توکار باید دقت شود که عوامل خورنده مانند نمک های کلرید، آهک و گچ در محیط وجود نداشته باشد. برای انتقال گاز با فشار و حجم بالا بهتر است از لوله های گاز توکار استفاده شود. لوله های گاز توکار نباید به لوله های تاسیساتی مانند آب و فاضلاب یا کابل های برق نزدیک باشند. در کانال های عبور لوله های گازی توکار حداقل ۱۰ سانتی متر نباید لوله و کابل تاسیساتی وجود داشته باشد. همچنین پس از تولید لوله های گاز توکار باید آزمایشات مخرب و غیر مخرب روی این لوله ها انجام شود.

• لوله گازی روکار

لوله های گازی روکار روی سطح کار شده و قابل مشاهده است. از این لوله ها در مواردی استفاده می شود که لوله نیاز به در دسترس بودن یا بازبینی دوره ای دارد. همچنین در مکان هایی که امکان تخریب ساختمان و نصب لوله به صورت توکار وجود ندارد از لوله های روکار استفاده می شود. از طرفی در برخی موارد طبق قوانین لوله گاز باید به صورت روکار استفاده شود. به عنوان مثال، لوله های اصلی رایزر گاز (قبل از کنتور گاز) باید کاملاً روکار باشند.

تفاوت لوله های گازی روکار و توکار چیست؟

یکی از مهم ترین تفاوت های لوله های گازی روکار و توکار در نحوه استفاده از آنهاست. غالباً لوله‌های گازی توکار نسبت به انواع لوله های روکار کمتر در معرض آسیب قرار می گیرند. بنابراین اگر از قیمت های این دو محصول اطلاع داشته باشید، می دانید که قیمت لوله گازی روکار ارزانتر از نوع توکار است. تفاوت دیگر لوله های گازی روکار و توکار مربوط به کاربرد آنهاست. از لوله های گازی روکار برای اجرا و راه اندازی انشعاب در داخل ساختمان یا لوله کشی گاز شهری استفاده می شود در حالی که لوله گازی توکار اغلب برای پروژه های بزرگ مانند انتقال گاز از شهری به شهر دیگر استفاده می شود. به همین دلیل این لوله ها باید مقاومت بالایی در برابر ضربه، فرسایش و رطوبت داشته باشند. از طرفی نصب و تعویض لوله کشی روکار بسیار راحت تر از سیستم لوله کشی توکار خواهد بود. همچنین از نظر اندازه و ابعاد، لوله های توکار بزرگتر هستند.

استانداردهای لوله های گازی روکار و توکار

استاندارد ملی ایران به شماره 3360 به بررسی ویژگی ها و روش های آزمایش خطوط لوله گازی مورد استفاده در منازل و ساختمان ها می پردازد. این استاندارد را می توان برای لوله های جاسازی شده یا لوله های روکار بدون درز اعمال کرد. همچنین می توان از استانداردهای DIN2440 یا API5L استفاده کرد. استاندارد 3076 همچنین اتصالات فولادی جوش داده شده برای خطوط لوله گازی روکار و توکار را در ساختمان ها پوشش می دهد.

ابعاد استاندارد لوله گازی توکار

سایزهای ۱.۲، ۳.۴، ۱، ۱.۴ و ۲

ضخامت ۲.۶، ۲.۹، ۳.۴، ۳.۶، ۳.۷، ۳.۹ میلی متر

طول هر شاخه لوله توکار ۶ متر می باشد.

ابعاد استاندارد لوله گازی روکار

سایزهای ۱.۲، ۳.۴، ۱، ۱.۴، ۲

ضخامت ۲.۶۵، ۳.۲۵، ۳.۶۵ میلی متر

طول هر شاخه از لوله رو به رو ۶ متر است.

جنس لوله های گازی چیست؟

یکی از عوامل موثر در تعیین نوع و ساخت لوله های گازی، نحوه ی استفاده از آن ها می باشد. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، این لوله ها معمولا بر اساس استانداردهای مشخص شده از برنج، مس، استیل و پلی اتیلن با درز یا بدون درز ساخته می شوند. در بین مواد مختلف، لوله فولادی گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، ضربه و رطوبت، بیش از سایرین مورد استفاده قرار می گیرد.

لوله گازی توکار و نکات ضروری هنگام استفاده از آن

لوله توکار لوله ای است که در برابر ضربه های ناگهانی، رطوبت و فرسایش مقاوم بوده و معمولا در پروژه های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. اجرای لوله گاز با رفع موانع و برداشتن دریچه ها انجام می شود. در واقع هنگام استفاده از لوله گاز توکار باید به نکات زیر توجه کرد:

1. فاصله لوله گاز توکار از سایر تاسیسات و کابل های برق در کانال های افقی یا عمودی حداقل ۱۰ سانتی متر باشد.
2. باید از اتصالات فولادی بدون درز استفاده کنید.
3. از ماسه خشک در کانال حاوی لوله های گازی و سایر تاسیسات استفاده نکنید زیرا از رسیدن هوای آزاد به تاسیسات و تهویه مناسب آن ها جلوگیری می کند.
4. اگر لوله های نصب دیگری در اطراف لوله گاز وجود نداشته باشد، پس از عایق کاری می توان از ماسه خشک برای پرکردن لوله افقی مستقل استفاده کرد.
5. اتصالات موجود باید با استفاده از روش جوش الکتریکی جوش داده شوند.
6. لوله گاز نباید از دهانه چاه آب و فاضلاب عبور کند.
7. لوله های گاز توکار در زیر پارکینگ یا راهرو باید با استفاده از ماسه خشک یا پوشش فلزی در برابر ارتعاشات محافظت شوند.

لوله گازی روکار و نکات ضروری هنگام استفاده از آن

لوله  گازی روکار نسبت به نوع توکار آسیب پذیرتر است و در مواردی مانند انشعاب در داخل ساختمان و یا لوله کشی شهری که امکان جداسازی سطوح وجود ندارد استفاده می شود. این روش لوله کشی برای مسافت های طولانی کاربردی نیست و به دلیل حساسیت بالا در کنار دیوار یا در گوشه های سازه نصب می شود. توجه به نکات زیر در هنگام اجرای لوله گاز روکار ضروری است:

1. برای محافظت از لوله های گازی در معرض خطر، می توانید آن ها را رنگ کنید. برای این منظور ابتدا باید لوله را تحت فرآیندهای چربی زدایی، زنگ زدایی و استفاده از ضد زنگ قرار دهید و سپس از رنگ های روشن استفاده کنید.
2. برای لوله کشی روکار از انواع لوله جوشی درز مستقیم یا لوله درز سبک گالوانیزه استفاده می شود.
3. حداقل فاصله لوله از کف موتورخانه ۵ سانتی متر باشد.
4. لوله ها با استفاده از بست ها به دیوار متصل و ثابت می شوند.
5. ارتفاع لوله روکار باید حداقل ۱۸۰ سانتی متر باشد و توسط غلاف فلزی دو سایز بیشتر محافظت شود.
6. امکان استفاده از لوله های سبز و سفید پلیمری برای گازکشی وجود ندارد.
7. فاصله حداقل ۵ سانتی متر از لوله آب، سیم برق، کلید و پریز را حفظ کنید. در غیر این صورت لوله گاز باید عایق باشد.
8. تولید لوله گازی روکار تا قطر ۵ سانتی متر به صورت جوشی و دنده ای و بیش از این مقدار با استفاده از جوشکاری برق انجام می شود.
9. از عبور لوله گازی روکار از مکان های مرطوب جلوگیری کنید و در غیر این صورت آن را عایق بندی کنید.

خرید لوله گازی توکار

همانطور که گفته شد لوله گازی توکار برای انتقال گاز شهری به شهر دیگر می باشد. اجرای صحیح این لوله ها، کنترل آن و همچنین کیفیت لوله ها در این لوله کشی مهم است. این نوع لوله در برابر رطوبت، فرسایش، ضربات ناگهانی و … مقاومت و استحکام بالایی دارد و به همین دلیل می توان از آن در بسیاری از پروژه های بزرگ استفاده کرد. قطر این نوع لوله ها معمولاً ۲ سانتی متر یا کمتر بوده و هدف اصلی استفاده از آن، گازرسانی در بسیاری از پروژه های صنعتی و ساختمانی می باشد. نکته مهم در خرید لوله گازی توکار که باید به آن توجه کنید سایز لوله های استفاده شده است. اندازه لوله گازی توکار با استفاده از نقشه های سایز بندی تعیین می شود.

خرید لوله گازی روکار

لوله های گازی روکار یکی از پرفروش ترین لوله ها هستند و بیشتر برای انتقال گازهای خانگی، کارخانه ها یا کارگاه ها استفاده می شوند. قیمت این محصول به عوامل مختلفی از جمله ضخامت، اندازه لوله، وزن و همچنین جنس آن بستگی دارد. به عنوان مثال قیمت لوله گازی در مناطق مسکونی با لوله های انتقال گاز در نیروگاه ها و صنایع پتروشیمی متفاوت است. نکات مهم در مورد لوله گازی روکار این است که باید از استیل مشکی و درزدار یا بدون درز باشد.

انتخاب بهترین لوله گازی

انتخاب بهترین نوع لوله گازی به عوامل و اجزای زیادی بستگی دارد. هر فردی با توجه به موقعیتی که قرار است از لوله استفاده کند باید نوع خاصی از لوله را انتخاب کند. دو عامل زیر در انتخاب بهترین نوع لوله به شما کمک زیادی می کند:

• بررسی فشار داخلی گاز

معمولاً در پالایشگاه های گاز، فشار گاز مایع بسیار بیشتر از شبکه های گاز شهری است. هنگام انتقال گاز از پالایشگاه به شهر، در نزدیکی شهر، با دستگاه ها و روش های مختلف، فشار گاز کاهش می یابد تا به لوله های گاز شهری منتقل شود. معمولا برای انتقال گاز پرفشار از لوله های فولادی یا کربن استیل و برای انتقال گاز با فشار کمتر از لوله های پلی اتیلن استفاده می شود.

• قطر لوله گاز

قطر مورد نیاز یکی دیگر از اجزای موثر در انتخاب بهترین نوع لوله است. اگر توجه کرده باشید، در تاسیسات و شبکه های گازرسانی شهری، لوله های گاز به طور کلی قطر یکسانی دارند. در حالی که در پالایشگاه ها یا کارخانه ها از لوله های گاز با قطر بیشتر استفاده زیادی می شود.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی انواع لوله های گازی پرداختیم. دو نوع سیستم لوله کشی گاز وجود دارد که عبارتند از لوله های گازی روکار و لوله های گازی توکار. هر یک از این دو سیستم لوله کشی شرایط و الزامات خاصی دارند که باید زیر نظر کارشناسان و مهندسین مربوطه طراحی و اجرا شوند. تفاوت لوله گازی روکار و توکار جدا از نوع نصب و بهره برداری شامل مواردی مانند نوع لوله، اندازه لوله، تعمیرات و نگهداری، آسیب پذیری و الزامات نصب می باشد. انتخاب و استفاده از لوله گازی برای یک پروژه کاملاً به شرایط پروژه بستگی دارد. استفاده از لوله گازی توکار اگر آسان باشد ضریب ایمنی بالاتری نسبت به لوله گازی روکار دارد اما سهولت تعمیر و نگهداری و نصب لوله گازی روکار بیشتر از لوله گازی توکار است.

عوامل تاثیرگذار در قیمت ناودانی

مقدمه

تمام مقاطع فولادی مورد استفاده در ساخت یک ساختمان مطمئناً مهم هستند. همچنین تغییرات قیمت در هر یک از این قطعات تاثیر مهمی در هزینه نهایی پروژه دارد. یکی از این محصولات ناودانی است که از ۲ بال عمود بر یک بدنه تشکیل شده است که می توانند موازی یا عمود بر یکدیگر باشند. توجه داشته باشید که اگر تغییراتی در قیمت ناودانی ایجاد شود، می تواند هزینه های غیرمنتظره ای را برای پروژه شما به همراه داشته باشد. اما به نظر شما چه عواملی ممکن است بر قیمت ناودانی تاثیر بگذارد؟ در این متن قصد داریم تمامی عوامل موثر بر قیمت این محصول را با شما در میان بگذاریم. قبل از آشنایی با این موارد، بهتر است ابتدا کمی ناودانی را بشناسید.

ناودانی چیست؟

ناودانی ها پروفیل های باز هستند که در ساختمان ها کاربرد زیادی دارند. ناودانی ها علاوه بر ساختمان، به دلیل شکل ظاهری، در ساخت چارچوب ها، انواع ماشین آلات، کامیون ها، انواع تشکیلات دریایی، تجهیزات ساختمانی و … کاربرد فراوانی دارند که ظاهر ناودانی ها به این صورت است که از یک بدن و دو بال تشکیل شده است، قسمت بدن به صورت افقی و بال ها عمود بر بدن قرار می گیرند. ناودانی ها از فولاد کربن ساخته شده اند و شکلی مانند حرف U انگلیسی دارند. ناودانی ها از مواد مختلفی تولید می شوند و هر یک کاربرد خاصی دارند بنابراین نوع ناودانی یکی از عوامل موثر بر قیمت ناودانی است.

انواع ناودانی ها

ناودانی مانند هر محصول دیگری از نظر ظاهر، جنس و … انواع مختلفی دارد .انواع ناودانی شامل نبشی لقمه، نبشی اسپیرال، نبشی ضد زنگ، نبشی گالوانیزه، نبشی T316 و نبشی A36 می باشد. همچنین ناودانی ها از نظر ظاهری به 2 دسته ساده و مشبک و از نظر جنس به 6 دسته آهنی، گالوانیزه، استیل، پی وی سی، پلاستیک و ام دی اف تقسیم می شوند. ناودانی ها از نظر روش تولید به 2 دسته نبشی پرسی و نبشی فابریک تقسیم می شوند.

انواع ناودانی بر اساس استاندارد

ناودانی ها طبق استاندارد به دو دسته UPN و UPE تقسیم می شوند. دو نوع ناودانی فقط در شکل بال ها متفاوت هستند، ناودانی استاندارد UPE دارای بال های موازی با ضخامت یکسان و ناودانی استاندارد UPN دارای بال های موازی به شکل مخروطی است. ناودانی UPN به ناودانی اروپایی نیز معروف است.

کاربرد ناودانی

ناودانی ها به دلیل کارایی و ویژگی هایی که دارد دارای کاربردهای زیادی می باشد و از جمله این ویژگی های موجود می توان به مقاومت آن در برابر ضربه و نصب آسان آن اشاره کرد. کاربرد اصلی ناودانی در صنایعی مانند ساختمان سازی و خودروسازی است، اما کاربردهای این محصول ارزشمند تنها به این دو صنعت محدود نمی شود، بلکه در زمینه های دیگری نیز کاربرد دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. به عنوان پایه و اسکلت، برای ساخت اسکلت فلزی در تجهیزات فلزی، ساخت خرپا در ساختمان های بزرگ و بلند، ساخت اندود لوله، ساختمان های معماری و صنایع دریایی از دیگر کاربردهای ناودانی است.

قیمت ناودانی

قبل از ارائه قیمت انواع ناودانی، ابتدا بهتر است با نمونه های مختلف آن آشنا شوید. در واقع ناودانی ها را می توان از نظر وزن، طول یا جنس به انواع مختلفی تقسیم کرد که تاثیر مستقیمی بر قیمت ناودانی دارد. ناودانی ها در انواع، مدل ها، ضخامت ها و اندازه های مختلف تولید می شوند. حتی مشتری می تواند ناودانی با ابعاد مشخص را به همراه متریال مورد نظر سفارش دهد و با توجه به نیاز خود ناودانی مورد نظر را دریافت کند. مشخصاتی مانند پهنای جان، ضخامت بال، پهنای بال، ارتفاع جان، سطح مقطع و … در ناودانی ها بسیار مهم است و هر گونه تفاوت در هر یک از این موارد در عملکرد نهایی ناودانی ها تاثیرگذار است. در ادامه انواع ناودانی را بررسی می کنیم.

ناودانی بر اساس وزن

ناودانی ها بر اساس وزن به دو دسته سنگین و سبک تقسیم می شوند که نوع سنگین آن شامل اروپایی و هم وزن اروپایی است.

ناودانی بر اساس جنس

ناودانی ها نیز بر اساس جنس به کاررفته در تولید آن تقسیم بندی می شوند که شامل موارد زیر است:

• ناودانی های فولادی

خاصیت استنلس استیل باعث شده است که این مدل ناودانی در مناطقی که بارندگی و رطوبت زیاد وجود دارد و ساختمان در معرض خوردگی است مورد استفاده قرار گیرد.

• ناودانی آلومینیومی

یکی از نمونه های سبک ناودانی است و همچنین ناودانی آلومینیومی نقش تزئینی بیشتری دارد و برای زیباسازی ظاهر ساختمان های مجلل استفاده می شود.

• ناودانی گالوانیزه

ناودانی گالوانیزه بیشتر در ستون ها و سقف ها استفاده می شود و افراد می توانند بنا به نیاز خود این ناودانی ها را سفارش دهند.

ناودانی بر اساس اندازه

• قیمت ناودانی ۶

عدد قرار داده شده در جلوی ناودانی نشان دهنده اندازه این محصول فولادی است. همانطور که می دانید اندازه و ضخامت یک محصول یکی از عوامل اساسی در قیمت مقاطع می باشد. ناودانی ۶ یکی از سایزهایی است که مشتریان خاص خود را دارد و برخی از کارخانه های تولید کننده ناودانی این سایز را تولید و عرضه می کنند.

• قیمت ناودانی ۸

این ناودانی دارای ارتفاع بال ۸ سانتی متر است. این بخش فولادی بر اساس استانداردهای اروپایی و ملی ساخته شده و از کیفیت بالایی برخوردار است. قیمت ناودانی ۸ بر اساس جنس آن تعیین می شود. جنس این محصول می تواند گالوانیزه، آلومینیوم، فولاد یا آهن باشد.

• قیمت ناودانی ۱۰

در مورد این نوع ناودانی می توان به مقاومت بالا در برابر تنش ها و ضربه های فولادی اشاره کرد. ناودانی 10 فضای کمی را اشغال می کند. در ساخت این ناودانی از دو استاندارد UPE و UPN استفاده شده است. در قیمت گذاری این ناودانی فولادی به کیفیت و استانداردها و مواد اولیه مصرفی توجه شده است.

• قیمت ناودانی ۱۲

یکی از پرتقاضاترین و پرکاربردترین محصولات فولادی موجود در بازار ناودانی، سایزهای ۶ تا ۱۴ می باشد که ناودان ۱۲ کاربردهای فراوانی از جمله ساخت چهارچوب درب و کابین خودرو، پشتیبانی لوله کشی، بازسازی دیوار، که با مهار وزن توسط ناودانی انجام می شود دارد. این محصول نسبت به سایزهای دیگر گرانتر است زیرا تقاضای زیادی در بازار دارد.

عوامل موثر بر قیمت ناودانی

قیمت ناودانی تحت تاثیر روش ساخت و کاربردهای آن است. ناودانی ساده نوعی پروفیل ساخته شده از ورق گرم و گالوانیزه سرد و گرم است. با این حال، ناودانی های توری در طول فرآیند نورد سرد یا گرم ورق فولادی به دست می آیند و در سازه های فولادی سبک و تولید قفسه استفاده می شوند. البته ناودانی ها را می توان بر اساس جنس استیل یا آلومینیومی نیز تقسیم بندی کرد. ناودانی های آلومینیومی در کارهای تزئینی، ساختمانی و ساخت کف تریلی و کامیون و انواع قالب های فلزی کاربرد دارد. ناودانی های فولادی به دلیل خاصیت ضد زنگ در محیط های مرطوب نیز مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به اینکه فولاد به دلیل آلیاژ به کار رفته در آن رنگ نمی گیرد، در صنایع مختلف به ویژه ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت ناودانی که در ابعاد ۸ میلی متر، ۱۰ میلی متر، ۱۶ میلی متر، ۱۴ میلی متر و ۱۲ میلی متر با ارتفاع ۳۰ تا ۴۰۰ میلی متر موجود است، متفاوت است. همچنین شرکت های تولیدی مختلف با توجه به نحوه تولید ناودانی قیمت های متفاوتی دارند. قیمت ناودانی به همراه ویژگی هایی مانند اندازه و جنس ناودانی به عوامل دیگری مانند قیمت دلار، میزان عرضه و تقاضا، ارزش سوخت و انرژی، قیمت مواد اولیه، نرخ تورم بستگی دارد.

• تاثیر قیمت ارز بر قیمت ناودانی

امروزه قیمت ارز به عنوان عاملی موثر در تعیین قیمت تمامی محصولات محسوب می شود و معمولا کمتر کالایی را می یابید که تحت تاثیر قیمت ارز قرار نگیرد. نوسانات ارز عامل بسیار مهمی در قیمت ناودانی خواهد بود. بیشترین تاثیر آن روی ناودانی های وارداتی است.

• تولید کنندگان ناودانی؛ موثرترین عامل در قیمت ناودانی

تجارت آهن و فولاد یک زمینه کاری است که سرمایه گذاران صنعتی زیادی را به خود جذب می کند و تنوع بسیار زیاد در تولیدکنندگان و کارخانجات ناودانی باعث رقابتی شدن قیمت آن در بازار می شود. امروزه در ساخت و ساز عوامل زیادی بر قیمت محصولات فولادی یا محصولات مورد نیاز ساختمانی اثرگذار است که می تواند باعث کاهش یا افزایش قیمت آن ها شود. در این متن تمامی این موارد را برای شما بررسی و توضیح داده ایم؛ برای شروع پروژه ساختمانی بهتر است علاوه بر استعلام قیمت ناودانی و قیمت آهن آلات، قیمت میلگرد امروزی را نیز در نظر بگیرید.

• تاثیر قیمت آهن بر قیمت ناودانی

از آنجایی که ماده اصلی و اساسی هر محصول فولادی آهن است، قیمت آهن نیز می تواند یکی از عوامل موثر در قیمت ناودانی باشد. بنابراین قبل از خرید ناودانی و استفاده از آن برای پروژه، از قیمت آهن امروزی مطلع شوید.

• عرضه و تقاضای ناودانی در بازار جهانی

در بازار آزاد این عرضه و تقاضا است که قیمت محصولات را تعیین می کند. به عنوان مثال دلایلی مانند جنگ های نظامی باعث کاهش عرضه فولاد می شود و شرایط دیگری مانند بازسازی پس از جنگ باعث افزایش تقاضا برای فولاد یا ناودانی می شود. این کاهش یا افزایش تقاضا تعیین کننده قیمت ناودانی است.

• تاثیر وزن ناودانی بر قیمت آن

وزن ناودانی یکی از عوامل موثر بر قیمت آن است. منطقی است که هر چه وزن ناودانی بیشتر باشد به دلیل استفاده از مواد اولیه بیشتر قیمت آن نیز افزایش می یابد. بنابراین اگر وزن ناودانی را بدانید، می توانید تخمین بزنید که قیمت آن چگونه محاسبه می شود. نحوه محاسبه وزن ناودانی به شرح زیر است:

« وزن اشتال هر شاخه از ناودانی بر حسب کیلوگرم بر متر * طول ناودانی بر متر = وزن ناودانی »

• هزینه حمل و نقل

هر چه کارخانه یا انباری که ناودانی های سقف را از آن خریداری کرده اید از محل کار شما دورتر باشد، هزینه حمل و نقل بیشتری را باید بپردازید. بنابراین با هوشمندی در انتخاب کارخانه مناسب برای خرید ناودانی می توانید هزینه های خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهید.

• ظرفیت تولید کارخانه

به طور کلی اتفاقاتی که در یک کارخانه می افتد روی قیمت محصولات آن تاثیر دارد. به عنوان مثال، اگر یکی از خطوط تولید ناودانی در یک کارخانه از کار بیفتد، ظرفیت آن تا تعمیر خط تولید کاهش می یابد. در نتیجه ممکن است عرضه پاسخگوی نیاز متقاضیان نباشد و قیمت افزایش یابد.

نحوه قیمت گذاری ناودانی

همان طور که گفته شد ناودانی پروفیلی است که سطح مقطع آن دو ضلع عمود بر هم وجود دارد و در پروژه های عمرانی، ساختمانی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. قاعدتا قیمت انواع ناودانی به دلیل نوع، وزن و اندازه آن متفاوت است. در بازار آهن این نوع پروفیل در دو نوع فابریک و پرسی عرضه می شود. یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت ناودانی ها آلومینیوم و گالوانیزه بودن آنهاست. ناودانی های آلومینیومی در ساخت انواع ساختمان ها و سازه ها با وزن کم و مقاومت بالایی در برابر خوردگی استفاده می شود. این دسته از محصولات دارای استحکام بالا، جوش پذیری مناسب و غیر مغناطیسی هستند و بهترین جایگزین برای آهن محسوب می شوند. اما ناودانی گالوانیزه نوع دیگری است که عملیات گالوانیزه روی آن انجام می شود. این نوع محصول در محیط های در معرض رطوبت یا اسیدهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در ضمن گالوانیزه هزینه کمتری نسبت به رنگ آمیزی ناودانی دارد و با صرف هزینه کمتر باعث بهبود خواص آن می شود.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی عوامل موثر بر قیمت ناودانی پرداختیم. همانطور که خواندید عوامل موثر بر قیمت آهن و مقاطع مختلف فولادی تفاوتی با یکدیگر ندارند و قیمت همه آن ها تحت تاثیر عوامل خاصی قرار دارد. بیشتر علل نوسان قیمت غیرقابل پیش بینی است و امکان پیش بینی قیمت در روزهای آینده را از بین می برد. به همین دلیل توصیه می شود برای برآورد بودجه پروژه مورد نظر قیمت ناودانی و سایر مقاطع فولادی، نزدیک به زمان خرید بررسی شود. بهتر است بلافاصله پس از تخصیص بودجه مواد مورد نیاز خود را خریداری کنید تا در صورت نوسان قیمت با مشکل مواجه نشوید.

عرشه فولادی

مقدمه

عرشه فولادی، سازه ای متشکل از ورق های فولادی موجدار است که برای ساخت سقف و کف ساختمان استفاده می شود. یافتن روش های جدید برای تسریع در ساخت سقف نیز یکی از دغدغه های مهندسان بوده است که امروزه با وجود سقف عرشه فولادی آسان شده است. سقف عرشه فولادی نوعی ورق فولادی موجدار است که در دسته سقف های سبک قرار می گیرد. به عبارت دیگر به این سقف ها، سقف های مرکب نیز می گویند که معمولاً از ورق گالوانیزه ساخته می شوند. سقف عرشه فولادی یکی از اقتصادی ترین انتخاب ها در اجرای سقف سازه هایی با اسکلت فلزی و بتنی می باشد. بلند مرتبه سازی به دلیل گرانی زمین امری اجتناب ناپذیر است و سازندگان باید از تمامی گزینه های موجود استفاده کنند تا از افزایش بیش از حد هزینه ها جلوگیری کنند. اگرچه قیمت عرشه فولادی مقرون به صرفه و مناسب است، اما تنها مزیت آن، این نیست و ویژگی های دیگری مانند وزن سبک و سرعت اجرای بالا نیز از مهم ترین مزیت های عرشه فولادی است. تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا با مزایا و کاربردهای عرشه فولادی بیشتر آشنا شوید.

عرشه فولادی (metal deck)

عرشه های فولادی ورق هایی از فولاد گالوانیزه هستند که بر اساس استانداردهای خاصی شکل می گیرند. برای ساخت کف ساختمان و همچنین سقف از ورق های عرشه فولادی استفاده می شود. استفاده از ورق عرشه برای اجرای سقف برای اولین بار در سال ۱۹۲۱ در آمریکا انجام شد. در آن زمان از ورق فلز به عنوان قالب بتنی استفاده می شد، اما بعدها با توجه به قابلیت های سیستم عرشه فولادی، ایده استفاده از سیستم عرشه به عنوان روشی مستقل برای اجرای سقف مطرح شد. در طول سال های بعد تحقیقات زیادی بر روی عرشه فولادی به منظور استانداردسازی و ایجاد قوانین واحد برای ساخت عرشه فولادی و اجرای سقف های عرشه فولادی مرکب انجام شد که حاصل آن استانداردهایی است که تدوین و منتشر شده است.

مزایای عرشه فولادی

• اجرای همزمان چند سقف

به دلیل یکپارچگی و وزن نسبتا کم این سازه ها نیازی به شمع بندی نیست، بنابراین می توان چندین سقف را به صورت موازی و همزمان با این روش اجرا کرد. عدم نیاز به شمع بندی در افزایش سرعت و کاهش هزینه ها و ایجاد قابلیت اجرای همزمان چند سقف بسیار موثر است.

• کاهش بار مرده و نیروی کار انسانی

با توجه به حذف مراحل اجرایی سقف، نیروی کار کاهش می یابد. همچنین این کاهش می تواند به طور مستقیم بر هزینه اجرا تا حد بسیار زیادی تأثیر بگذارد. از آنجایی که استفاده از سقف عرشه فولادی می تواند در بهبود عملکرد سازه در برابر زلزله موثر باشد، دیگر نیازی به استفاده از تیرآهن و بلوک نیست و این امر باعث کاهش مشکل شکستگی در حین اجرای پروژه می شود.

• سرعت اجرای بالا

از آنجایی که برای جابجایی و نصب این تجهیزات از جرثقیل و ماشین آلات دیگر استفاده نمی شود، نصب این سازه ها سرعت بسیار بالایی دارد. در واقع وزن کم این عرشه ها امکان تخمین کوتاه ترین زمان برای اجرا را فراهم می کند، بنابراین هزینه اجرا نیز به دلیل افزایش سرعت اجرا تا حد زیادی کاهش می یابد. از آنجایی که نیازی به ماشین های سنگین و استخدام نیروی انسانی زیاد نیست این امر باعث افزایش محبوبیت سقف عرشه فولادی و افزایش استفاده از آن در پروژه های بسیار بزرگ شده است.

• حذف قالب بندی و امنیت بالا

توجه داشته باشید که این ورق های گالوانیزه که در سقف فولادی وجود دارند مانند قالب های بتن معمولی عمل می کنند و علاوه بر تحمل بارهای کششی وارده می توانند در کاهش تنش های کششی ایجاد شده در قسمت های مختلف سازه نیز موثر باشند. با توجه به حذف فرآیند قالب بندی، زمان اجرا نیز کاهش می یابد. توجه داشته باشید که ایمنی این سازه ها در مقایسه با سبک های دیگر بسیار بالاست زیرا احتمال گیرکردن پای کارکنان در داخل آرماتور صفر است و تمامی این موارد باعث افزایش سرعت اجرا، کاهش هزینه های نصب و خطراتی مانند افتادن تجهیزات، مواد و قالب می شود و ایمنی بالای این روش به دلیل کاهش صدمات جانی و مالی ناشی از کاهش سقوط تجهیزات از طبقات بالا به پایین می باشد. با توجه به افزایش ایمنی، عملیات با تداوم و سرعت بیشتری پیش می رود تا فرآیند اجرای سقف با سرعت بالاتر و هزینه کمتری انجام شود.

• کاهش ضخامت سقف و استفاده کمتر از بتن

ضخامت سقف عرشه فولادی حدود ۱۲۵ تا ۲۰۰ میلی متر است. در واقع این ضخامت بسیار کمتر از سایر کامپوزیت هایی است که در حال حاضر استفاده می شود و این باعث صرفه جویی در هزینه و مواد می شود. همچنین به دلیل طراحی دندانه‌ای شکل عرشه‌های فولادی، بتن کمتری برای اجرای سقف مورد نیاز است.

• طول عمر بالا

مهمترین مزیت استفاده از سقف عرشه فولادی طول عمر بالای این محصول است. تمامی مزایای ذکر شده به نوعی باعث افزایش طول عمر سقف عرشه فولادی شده است. فراموش نکنید که می توانید از این سازه ها در ابعاد و اشکال مختلف در پروژه های متفاوت استفاده کنید. این محصول فولادی با توجه به اینکه به عنوان قالب دائمی استفاده می شود از ایمنی بالایی برخوردار است. به گونه ای که حتی در صورت وقوع زلزله نیز ریزش آوار صورت نمی گیرد و سقف یکنواخت می ماند و تجهیزات در این نوع سقف ها نمی ریزند. مدرن بودن از دیگر ویژگی های عرشه فولادی است. همچنین با توجه به ضخامت های مختلف می تواند انعطاف پذیری متفاوتی داشته باشد و به دلیل استحکام کششی بالا از راندمان بالایی برخوردار است.

• نصب آسان تاسیسات در انواع شرایط آب و هوایی

توجه داشته باشید که حتی با نصب عرشه فولادی می توان کابل و کلیه مصالح مورد نیاز در حین ساخت یک سازه را از قسمت های مورد نظر عبور داد. از آنجایی که از میلگرد حرارتی در ساختار سقف عرشه فولادی استفاده می شود، می توان از عدم خوردگی سقف و کارایی بتن در حین اجرا اطمینان حاصل کرد زیرا پوشش گالوانیزه مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی، پوسیدگی و خوردگی دارد و می توانید بدون نگرانی از ورق های مرغوب برای اجرای پروژه های خود در هر شرایط آب و هوایی استفاده کنید.

• نسبت قدرت به وزن کم

وزن کم و طراحی پیشرفته باعث می شود این سازه ها ضخامت کمی داشته باشند اما در مقایسه با سایر کامپوزیت ها استحکام بسیار بالاتری از خود نشان دهند. این ورق ها می توانند نقش موثری در تحمل بارهای وارده داشته باشند، بنابراین راندمان سقف عرشه فولادی در مقایسه با سایر کامپوزیت ها و سازه ها بالا است.

• عایق صدا و حرکت با تطبیق پذیری بالا

در سازه های کوچک تا بزرگ بسته به طول دهانه و شرایط بارگذاری می توان از انواع سقف های عرشه فولادی استفاده کرد. زیرا این ورق های فولادی به سازنده این امکان را می دهد که از این سازه به عنوان عایق حرارت و صدا استفاده کند، این ویژگی به دلیل ساختار مشبک سقف های عرشه فولادی است. این امر می تواند در صرفه جویی در مصرف انرژی و افزایش ایمنی سازه موثر باشد.

معایب عرشه فولادی

مانند تمام محصولات، سقف عرشه فولادی علاوه بر مزایایی که دارد معایبی نیز دارد. در ادامه به هر یک از این موارد به صورت جامع و کامل می پردازیم. از معایب سقف عرشه فولادی می توان به این دو مورد اشاره کرد:

1. پیچیدگی کاربرد: استفاده از سقف عرشه فولادی در سازه های بتنی سختی و پیچش خاص خود را دارد. قبل از انجام این کار، مکانیسم های خاصی باید استفاده شود.
2. نصب سخت: هنگام نصب این سقف لازم است شرایط خاصی در نظر گرفته شود. چون نصبش سخت است، اگرچه این سقف از لرزش ساختمان جلوگیری می کند اما معمولاً لرزش زیادی دارد. برای جلوگیری از این لرزش باید طبق مقررات ملی ساختمان عمل کرد.

اجزای سقف عرشه فولادی

برخی از اجزای سقف عرشه فولادی شامل موارد زیر است:

• ورق فولادی
• برشگیر
• میلگرد
• بتن
• فلاشینگ
• تیرهای جانبی

تولید و حمل عرشه فولادی

مراحل تولید و حمل عرشه فولادی به شرح زیر است:

تولید عرشه: برای تولید عرشه فولادی از ورق های نورد سرد استفاده می شود. این ورق های فولادی وارد دستگاه رول فرمینگ شده و برجستگی ها و خم های طراحی شده در مراحل مختلف مرحله به مرحله به آن اضافه می شود.

تولید فلاشینگ: ورق های فلاشینگ به شکل های Z ،l، و U هستند که از ورق های فولادی دو متری با ضخامت حداقل 0.5 میلی متر توسط دستگاه خم کن تولید می شوند.

بسته بندی: ورق های عرشه فولادی بر اساس نقشه های اجرائی در طول های تعیین شده، شماره گذاری و بر اساس محل مصرف گروه بندی می شوند تا در مرتب ترین مکان در محل نصب اجرا شوند.

بارگیری و حمل و نقل: ورق های مرتب شده با دقت و اقدامات احتیاطی بسیار ایمنی بارگیری می شوند تا از آسیب دیدن آن ها جلوگیری شود. همچنین اولویت بسته بندی و بارگیری بر اساس نقشه های اجرایی تعیین می شود.

پوشش ورق عرشه فولادی از چه ماده ای ساخته شده است؟

ورق های مورد استفاده برای عرشه فولادی به ورق های گالوانیزه معروف هستند. روکش مورد استفاده در ساخت ورق عرشه فولادی از روی ساخته شده است. در طی فرآیند گالوانیزه یا آبکاری، لایه ای از فلز روی به ضخامت ۰.۸ تا ۲.۱ میلی متر بر روی هر دو سطح ورق فولادی ریخته می شود. سپس سطح مقطع ورق گالوانیزه با دستگاه های مخصوص و به روش نورد سرد بصورت ذوزنقه ای و موج دار درمی آید.

هسته ورق عرشه فولادی از چه جنسی ساخته شده است؟

هسته ورق فولادی مورد استفاده در عرشه فولادی از فولاد نرم ساخته شده است. این فولادها نسبت به سایر فولادهای مقاوم دارای تنش تسلیم متوسطی هستند به طوری که استحکام تسلیم ۲۲۰۰ تا ۲۶۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است و کاربرد اصلی فولاد نرم در ساختمان سازی محسوب می شود. این میزان استحکام برای سقف کافی است و البته یکی دیگر از دلایل انتخاب فولاد ملایم برای ورق عرشه فولادی، چکش خواری خوب آن است که ساخت طیف وسیعی از ابعاد ورق سقف عرشه فولادی با اشکال و امواج مختلف را آسان می کند.

انواع سقف های عرشه

انواع سقف های عرشه فولادی و مهمترین مصالحی که سقف های عرشه فولادی از آن ها ساخته می شود معرفی شده است.

• عرشه فولادی

نتیجه استفاده از عرشه فولادی یا عرشه فلزی ایجاد پایداری بیشتر برای قاب سازه ای است. البته برای به حداکثر رساندن استحکام و پشتیبانی مصالح سقف، در هنگام ایجاد باید از نوع باریک تر این محصول استفاده شود. همانطور که گفته شد، این پوشش یک جایگزین مقرون به صرفه، بادوام و نصب ساده برای پیمانکاران است که به صورت ورق های فولادی نورد سرد تولید می شود که نیاز به نگهداری کمی دارند. این نوع محصولات به صورت گالوانیزه برای جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی تولید می شوند.

• عرشه های آلومینیومی

پیشرفت در فناوری های تولید آلیاژ آلومینیوم امکان استفاده از روکش آلومینیوم را بیشتر از گذشته فراهم کرده است. استفاده از آلومینیوم می تواند باعث کاهش هزینه های ساخت و ایجاد تنوع بیشتر در زیبایی طراحی دکوراسیون شود. البته قابلیت های ساختاری در این دسته از محصولات رعایت شده است بنابراین قیمت آن ها نیز بالاتر از عرشه های معمولی است.

• عرشه‌های فولادی آکوستیک

عرشه فلزی آکوستیک از فولاد نورد گرم ساخته شده است که به صورت دنده ای ساخته می شود و سپس با حفره های جاذب صدا سوراخ می شود که درجات مختلفی از جذب صدا را فراهم می کند. پوشش آکوستیک طبق استاندارد انجام شده و دارای ضریب کاهش صدا می باشد. شاخص NRC تخمینی از مقدار انرژی صوتی است که توسط سطح عرشه جذب می شود و در فرکانس های معمول در دسترس توزیع می شود. رتبه بندی بر اساس این شاخص برای هر محصول متفاوت است و انتخاب صحیح توسط کارفرما انجام می شود. این دسته از سقف ها برای استفاده در سازه های بزرگ تاسیساتی که کنترل صدا در آن ها مشکل ساز است مناسب است و همچنین در ساخت زمین های ورزشی گنبدی شکل استفاده می شود زیرا می توان آن را به صورت منحنی اجرا کرد.

جمع بندی

سقف عرشه فولادی یکی از جدیدترین روش های صنعت ساختمان می باشد که امروزه جایگزین مناسبی برای روش های قدیمی است. سقف های عرشه فولادی به دو روش مرکب و غیر مرکب تولید می شوند که در این مقاله به اختصار توضیح داده شده است. این نوع سقف به دلیل وزن کم در بین طراحان ساختمان بسیار محبوب است. همچنین این نوع ورق دارای روکش گالوانیزه می باشد که از آن در برابر آتش سوزی و شرایط نامساعد جوی محافظت می کند.

قیمت خاموت

مقدمه

میلگرد از جمله مهم ترین مقاطع فولادی است که به دلیل عملکرد بسیار خوب در سازه به اشکال مختلف در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد که یکی از انواع آن خاموت است. در واقع خاموت همان میلگردی است که به صورت مربع خم شده و در برابر برش، پیچ یا جلوگیری از بیرون زدگی آرماتورهای طولی و اصلی به سازه موقعیت بسیار بالایی می بخشد. خاموت ها در دو دسته تنگ باز یا تنگ بسته در ساختمان استفاده می شوند. ممکن است این عضو سازه را در اصطلاحات یا مقررات علمی با نام فولاد برشی عمودی و فولاد عرضی بشناسید، همه این نام ها به خاموت اشاره دارد. در یک کلام بهتر است این نوع خاموت را به عنوان ضربه گیر معرفی کنیم و زمانی که آرماتور تمایل به شکستن دارد، خاموت از این اتفاق جلوگیری می کند. علاوه بر آن هنگامی که ترک مورب در اثر برش و خمش ایجاد می شود، خاموت با انتقال تنش به دو طرف ترک های مورب، بتن را تقویت می کند تا در اثر این ترک ها از بین نرود. علاوه بر این موارد بیشترین قسمت سازه ای که می توان از خاموت استفاده کرد در قسمت بتن آرمه و در ساخت تیرها و ستون ها و اطراف آرماتورها می باشد.

خاموت چیست؟

خاموت نوعی میلگرد یا آرماتور است که به شکل مستطیل یا چوبی تولید می شود. کاربرد کلی خاموت افزایش مقاومت و استحکام ساختمان در برابر نیروهای پیچ و برشی است. خاموت ها در داخل دال ها و ستون ها استفاده می شود. به همین دلیل به خاموت ها، خاموت بام یا ستون خاموت می گویند. میلگردهای خاموت در ستون ها، زاویه دار یا عمود بر میلگردهای طولی قرار می گیرند. محبوب ترین و پرکاربردترین سایزهای خاموت سایزهای ۸ و ۱۰ می باشد. برای میرایی از میلگرد های آجدار و ساده استفاده می شود. لازم به ذکر است که به دلیل آج روی میلگرد نوع آجدار آن بیشترین استفاده را در میرایی دارد.

آشنایی با انواع خاموت

این محصول نمونه های مختلفی دارد که معمولا از نظر کارایی یکسان هستند اما در روش تولید با هم تفاوت دارند.

1. خاموت سنتی

اولین خاموت تولید شده را می توان سنتی نامید. نوع سنتی آن به صورت دستی و با کمک اهرم تهیه می شود و به شکل مربع ساخته می شود و بیشترین کاربرد را در ساختمان سازی دارد.

2. خاموت معمولی

نوع معمولی خاموت مانند مثال قبلی به صورت دستی آماده شده است. اما معمولا از نظر ابعاد می تواند تفاوت هایی با نمونه های قبلی داشته باشد.

3. خاموت مارپیچی

شکل ظاهری نوع مارپیچی کمی پیچیده است، بنابراین نمی توان آن ها را به صورت دستی تولید کرد. به این ترتیب این نمونه با استفاده از دستگاه های CNC مخصوص تهیه می شود.

4. خاموت ربات

خاموت ربات نیز با CNC مخصوص ساخته می شود و تفاوت آن با خاموت مارپیچ وجود مربع در یک طرف آن است.

5. خاموت سولار

گزینه پنجمی که باید معرفی شود خاموت سولار است. یکی از جدیدترین نمونه های این نوع می باشد و به صورت حلقه های بسته می باشد.

6. خاموت تنگ باز

 در خاموت تنگ باز فقط یکی از اضلاع خم می شود. این نوع خاموت به انواع تک شاخه، دو شاخه یا چند شاخه طبقه بندی می شوند.

7. خاموت تنگ بسته

پس از نصب خاموت تنگ بسته، انتهای آن با زاویه حدود ۱۳۵ درجه به سمت داخل خم می شود. این کار باعث می شود که سازه در برابر نیروهای پیچشی مقاومت بالایی کسب کند. خاموت های تنگه بسته را می توان در انواع تک شاخه، دو شاخه یا چند شاخه نیز تولید کرد.

8. خاموت مهندسی

خاموت مهندسی دارای زوایای ۴۵ یا ۱۳۵ درجه هستند و به دو صورت دستی و اتوماتیک ساخته می شوند.

9. خاموت ساده

خاموت ساده به صورت دستی و با زوایای ۹۰ درجه تولید می شود.

کاربرد خاموت

استفاده از خاموت به طور گسترده ای مترادف با استفاده از میلگرد های آجدار است. یعنی می توان گفت هر جا که از میلگرد به صورت عمودی و انشعاباتی و به صورت چند شاخه در کنار هم استفاده شود وجود خاموت نیز غیرقابل انکار است. خاموت مانند یک تسمه مستحکم، میلگردها را در کنار هم جمع می کند و مقاومت خمشی، مقاومت برشی و مقاومت در برابر ضربه یا زلزله را در داخل سازه افزایش می دهد. کاربرد خاموت در صنعت ساختمان:

• ثابت نگه داشتن میله های طولی در ستون
• ارائه پشتیبانی جانبی
• جلوگیری از تجمع نیروهای برشی
• جلوگیری از ترک خوردگی
• جلوگیری از کمانش میلگردهای طولی
• جلوگیری از بریدگی و پیچ خوردگی آرماتورهای طولی
• جلوگیری از خم شدن آرماتورها
• افزایش مقاومت و استحکام سازه

ساخت خاموت از نورد گرم

به این صورت که در ابتدا میلگردهای فولادی را با استفاده از غلتک به صورت میله ای توپر در می آورند تا برای تبدیل آرماتور طولی به آرماتور عرضی (که به آن خاموت می گویند)، میلگردها را با زاویه ۹۰ تا ۱۳۵ درجه خم می کنیم. میلگرد هایی که ۹۰ درجه خم می شوند را خاموت ساده و به میلگردهایی که زاویه خم شدن آن‌ها ۴۵ درجه یا ۱۳۵ درجه باشد خاموت مهندسی گفته می‌شود. از بین این دو خاموت، نوع مهندسی آن در برابر کشش زلزله مقاوم هستند. خاموت ها در دسته آرماتورهای عرضی قرار می گیرند و به عنوان میلگرد از بیرون زدگی میلگردهای طولی در هنگام زلزله جلوگیری می کنند. اندازه و قطر میلگردها دارای استانداردی است که نباید کمتر از حد مجاز باشد. طبق این استانداردها قطر خاموت نباید کمتر از ۶ میلی متر باشد. همچنین در صورتی که فاصله بین دو آرماتور بیشتر از ۱۵ سانتی متر باشد باید از ۱ آرماتور عرضی بین آن ها استفاده شود. خاموت ها به ۶ گروه اصلی تقسیم می شوند: خاموت های سنتی، خاموت مارپیچی، معمولی ، مهندسی، روباتی و سولار.

مشخصات فنی خاموت

همان طور که گفته شد خاموت از خم کردن و شکل دهی به میلگردها تولید می شود. اما میلگردهایی که برای تولید خاموت استفاده می شود باید از نوع و عیار خاصی برخوردار باشند. در واقع برای ساخت خاموت فقط از میلگردهای درجه A1 و A2 استفاده می کنند. زیرا تنها ساختار شیمیایی این دو گرید میلگرد دارای درصد کمی کربن بوده و دارای انعطاف لازم برای خمش و شکل پذیری می باشد.

اندازه و وزن خاموت

سایز میلگرد خاموت با توجه به کاربرد و شرایط پروژه تعیین می شود اما در اکثر موارد از میلگردهای درجه A1 و A2 در سایزهای 8، 10 و 12 برای تولید خاموت استفاده می کنند. وزن خاموت نیز به ضخامت، اندازه و درجه آن ها بستگی دارد.

قیمت هر کیلو خاموت

همانطور که گفته شد قیمت خاموت به نوع و سایز آن بستگی دارد و برای تولید خاموت از میلگرد استفاده می شود بنابراین می توان گفت که قیمت میلگرد می تواند به طور مستقیم بر قیمت خاموت تاثیر بگذارد. اصولاً در تولید خاموت از میلگرد آجدار درجه A2 استفاده می شود. از طرفی قیمت خاموت بسته به نوع آن متفاوت خواهد بود. همانطور که مشاهده می کنید خاموت در دو نوع مهندسی و ساده تولید می شود که هر کدام در دو سایز 10 و 8 تولید می شوند. اما قیمت خاموت بسته به نوع و سایز می تواند تفاوت جزئی داشته باشد. برای خرید خاموت باید به این موارد بسیار دقت کرد تا بسته به نیاز سازه و عملکردی که قرار است داشته باشد، بتوانید نوع مناسبی از خاموت را خریداری کنید. همچنین قیمت خاموت بر حسب کیلوگرم محاسبه می شود، در نتیجه هر چه وزن خاموت بیشتر باشد قیمت نهایی نیز بالاتر خواهد بود.

قیمت روز خاموت

همانطور که در ابتدا ذکر شد برای تولید خاموت از میلگرد استفاده می شود. در نهایت باید گفت که قیمت میلگرد را می توان یکی از عوامل موثر بر قیمت روز خاموت دانست. با توجه به اینکه قیمت میلگرد به صورت روزانه در حال نوسان است، قیمت هر کیلو خاموت امروز در بازار نیز در پی داشته و در نوسان است. در نتیجه باید گفت هر چیزی که بتواند بر قیمت میلگرد تاثیر بگذارد، تاثیر مستقیمی بر قیمت روز خاموت دارد. از جمله این موارد عبارتند از:

• قیمت نفت و حامل های انرژی
• قیمت ارز مخصوصا قیمت دلار
• قیمت مواد اولیه مورد نیاز برای تولید
• قیمت سنگ آهن
• هزینه های حمل و نقل
• هزینه های کارگاهی برای تولید خاموت
• قیمت داخلی و جهانی شمش مورد نیاز برای تولید
• میزان عرضه و تقاضای محصول در بازار

تاثیر قطر میلگرد بر خرید خاموت

یکی از مسائل مهم هنگام خرید خاموت، قطر میلگردهایی است که برای تولید خاموت استفاده می شود. معمولاً هرچه قطر میلگرد بزرگتر باشد، استحکام بیشتری دارد. اما این قطر معمولا به گونه ای انتخاب می شود که به راحتی میلگرد را خم می کنند و از طرفی قیمت تمام شده زیاد افزایش نمی یابد. البته قبل از محاسبه قیمت و موارد دیگر باید مقاومت آن نیز بررسی شود. بنابرین پس از طی این مراحل قیمت تمام شده مشخص می شود. بنابراین برای تولید آن نه میلگرد با قطر کم و نه میلگرد با قطر بسیار زیاد نمی توان استفاده کرد.

نکات مهم در اجرای خاموت

در حین اجرای عملیات خاموت بر روی بتن و سازه باید به نکاتی توجه داشته باشید که در ادامه به آن می پردازیم.

• در قسمتی که ستون به تیر متصل می شود، فاصله خاموت اول نباید از فاصله بقیه خاموت ها بیشتر باشد.
• در ستون ها و سایر اعضای فشاری ساختمان، فاصله آزاد بین دو آرماتور طولی نباید بیش از ۱.۵ برابر قطر میلگرد باشد.
• فاصله بین خاموت ها باید ۲۰ سانتی متر باشد.
• خاموت ها باید با سیم تقویت کننده به میله های طولی متصل شوند.
• برای خم شدن میلگردها دمای فرآیند خم کاری نباید کمتر از ۵ درجه سانتیگراد باشد.

جمع بندی

قیمت خاموت، به پارامترهای مختلفی بستگی دارد. اگر قصد خرید خاموت را دارید، باید به ‌صورت روزانه از روند قیمت‌ها اطلاع داشته باشید و در بهترین زمان ممکن نسبت به خرید اقدام کنید. به این ترتیب از خاموت برای ساخت پل نیز استفاده می شود. در نتیجه می توان سازه ای را چنان مقاوم ساخت که بتواند بارهای بسیار سنگین را به راحتی و با کمترین هزینه ممکن تحمل کند.

انواع تیرچه

مقدمه

صنعت ساختمان نیز مانند سایر صنایع با پیشرفت علم و فناوری دستخوش تغییرات زیادی شده است که باعث شده روند ساخت و ساز سریع تر و البته با کیفیت بالاتری انجام شود. به گونه ای که اکنون بدون نگرانی از ارتفاع ساختمان ها می توانید آن ها را بسازید زیرا محصولاتی مانند تیرآهن، دوام سقف ها را بسیار بهتر از گذشته کرده است. بنابراین لازم است انواع تیرچه ها و استفاده از هر کدام را بهتر بشناسید بنابراین در ادامه با ما همراه باشید.

تیرچه چیست؟

تیرچه (joists) عنصری سازه ای است که از فولاد، بتن یا چوب ساخته شده و عمدتاً در سقف ساختمان ها استفاده می شود. تیرچه ها به صورت افقی در سقف قرار می گیرند و وظیفه اصلی آن تحمل و انتقال بارهای ایجاد شده در سازه می باشد. به عبارت دیگر تیرچه ها بخشی از مسیر انتقال بار در سیستم های باربری هستند. در گذشته تیرچه های ساخته شده به شکل کنونی نبوده و برای ساخت آن ها بیشتر از چوب استفاده می شد، اما امروزه تیرچه ها انواع مختلفی دارند و به همین دلیل اجزای آن ها نیز با یکدیگر متفاوت هستند. تیرچه ها از جمله اعضای پیش ساخته در ساخت و ساز ساختمان هستند که می توان از آن ها بین دیوارها و ستون های ساختمان استفاده کرد. وظیفه اصلی آن ها انتقال انواع بارهای وارده به سقف به تیرهای اصلی می باشد.

انواع تیرچه ها و اجزای آن ها

با توجه به اینکه تیرچه های بتنی و فلزی بیشترین کاربرد را دارند، اجزای اصلی تیرچه از بتن و فولاد است که در طرح های مختلفی ساخته می شود. انواع تیرچه های مهم بتنی و فولادی به شرح زیر است:

• تیرچه کرومیت یا فلزی
• تیرچه‌ صنعتی
• تیرچه پاشنه بتن یا تیرچه بتنی سنتی
• تیرچه ‌نیازیت
• تیرچه ‌فندوله یا با قالب سفالی
• تیرچه پیش ساخته خرپایی
• تیرچه ‌پیش تنیده

تیرچه کرومیت

تیرچه کرومیت که به آن تیرچه فولادی با عمر باز نیز می گویند، عضوی پیش ساخته است و به صورت خرپا دو سر ساده اجرا می شود. اجزای پرتو کرومیت عبارتند از:

1. بال پایینی که از تسمه تشکیل شده و به عنوان عضو کششی خرپا عمل می کند و همچنین بارها را در حین بارگیری تحمل می کند.
2. عضو قطری (مورب) که از میلگرد ساخته شده و به عنوان عضو مورب خرپا عمل می کند و با جوش به گوشه و ورق متصل می شود و با کمک سایر اعضا پایداری لازم را برای تحمل بارها در مراحل بارگیری فراهم می کند. در صورت استفاده از تیرچه ها در مکان هایی که بار سنگین تر است یا تیرها بلندتر هستند، در بال بالایی از میلگرد های نسبتاً قطور یا نبشی دوبل در بال فوقانی استفاده می شود.
3. بال فوقانی که از یک تسمه یا دو میلگرد، نبشی یا ناودانی ساخته شده است که در داخل بتن قرار می‌گیرد. این عضو در هنگام بارگیری وزن تیرچه را در هنگام حمل و وزن سقف در هنگام بتن ریزی تحمل می کند.

دو بال بالا و پایین که نقش تکیه گاه حیات را ایفا می کنند به وسیله یک میله خمیده به یکدیگر متصل می‌شوند. هنگام استفاده از این تیرچه ها از بلوک های بتنی پیش ساخته، سفالی یا طاق ضربی برای پرکردن فضای بین تیرچه ها استفاده می شود و عملیات تکمیلی بتن در این نوع پوشش مانند سقف تیرچه و بلوک است. لازم به ذکر است که محاسبات تیرچه ی کرومیت کاری نسبتاً سخت و زمان بر است و برای این کار از نرم افزار KDS استفاده می شود.

مزایای تیرچه های کرومیت

از مزایای تیرچه های کرومیت نسبت به سایر تیرچه های پیش ساخته مانند تیرچه های پیش تنیده و سفالی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• با تیرچه های کرومیت وزن سقف حدود ۳۰ درصد کاهش می یابد که این نیز به دلیل کاهش بتن پوششی است.
• از تیرچه کرومیت می توان در ارتفاعات مختلف استفاده کرد.
• به دلیل سبکی تیرچه کرومیت و در صورت استفاده از بلوک یونولیت سقفی، سرعت اجرای بالایی دارد.
• اسکلت و سقف را یکپارچه می کند. برای ایجاد یکپارچگی باید از سیم پیچ عرضی استفاده شود.
• با توجه به اینکه در این نوع تیرچه نیازی به شمع گذاری نیست بنابراین خود ایستا می باشد.
• تیرچه کرومیت بتن ریزی چند سقف را در یک مرحله امکان پذیر می کند و هزینه ها را کاهش می دهد.
• کشش بتن را کاهش می دهد و برای خنثی سازی تنش های ناشی از تغییرات دما از میله های تلفات حرارتی نیز استفاده می شود.

تیرچه صنعتی

در تولید تیرچه های صنعتی به جای اتصال میلگردهای برشی با جوش الکتریکی مانند تیرچه های بتنی سنتی یا سفالی، با جوش مقاومتی به آرماتورهای فوقانی و تحتانی متصل می شوند. همچنین تیرچه های صنعتی را می توان به صورت قالب های سفالی موقت یا دائمی بتن ریزی کرد.

تیرچه پاشنه بتنی

تیرچه پاشنه بتنی یا تیرچه بتنی سنتی نوعی تیرچه نسل جدید و استاندارد برای تیرچه های سقفی است. با ممنوعیت سازمان ملی استاندارد از استفاده از تیرچه های فندوله یا سفالی بیشتر مورد توجه مهندسین قرار گرفته است. در ساخت تیرچه پاشنه بتنی از دو میلگرد در بال تحتانی و یک میلگرد در بال فوقانی با حداقل نمره ی ۸ و حداکثر ۱۶ استفاده می شود و این میلگردها توسط میلگردهای عرضی تک یا دوتایی به یکدیگر متصل می شوند. در تیرچه های با طول زیاد، میلگرد اضافی برای تقویت در پایین تیرچه افزوده می شود. در این تیرچه ها قسمت زیرین خرپا ی آماده شده در قالب موقت قرار می گیرد و پس از بتن ریزی از قالب خارج می شود که پس از خشک شدن قابل استفاده است. تیرچه های بتنی را می توان مستقیماً در کارگاه ها تولید کرد و یا از تیرچه های آماده ای که در کارخانه ها تولید می شود استفاده کرد. این نوع تیرچه های صنعتی به دلیل رعایت استانداردهای لازم معمولا از کیفیت خوبی برخوردار هستند.

اجزای اصلی تیرچه پاشنه بتنی

• میلگرد پایین که میلگردهای اصلی می باشند
• میلگرد بالایی
• میلگرد عرضی یا زیگزاگ
• میلگرد تقویتی
• میلگرد کمک کننده برای اتصال
• جوش برای اتصال میلگردها به همدیگر
• بتن پاشنه

نقش اصلی تیرچه پاشنه بتنی

1. این نوع تیرچه به عنوان پوشش عضو کششی سقف عمل می کند و از میلگردها در برابر حملات حرارتی و اسیدی و محیط های خورنده محافظت می کند.
2. سقف پاشنه بتنی در حین اجرای بتن اصلی به عنوان عاملی در کاهش شمع گذاری زیر سقف و افزایش سرعت کار و کاهش هزینه سقف عمل می کند یعنی نیاز به شمع گذاری را کاهش می دهد.

تیرچه نیازیت

از تیرچه نیازیت مانند تیرچه کرومیت در ساختمان سازی استفاده می شود. با این حال، به طور کلی ویژگی های منحصر به فردی نیز دارد. تیرچه نیازیت یکی از انواع تیرچه های فولادی است که می تواند وزن سقف را قبل از انجماد بتن به خوبی تحمل کند. این مدل تیرچه در طول ساخت، تیرچه های T شکل ایجاد می کند. لازم به ذکر است یکی از ویژگی های بارز این نوع تیرچه حذف بتن می باشد که مصرف بتن را حدود 40 درصد کاهش داده است. علاوه بر این موارد برای استفاده از این تیرچه نیازی به شمع گذاری و بتن ریزی همزمان در طبقات نیست.

کاربرد تیرچه نیازیت

با توجه به ویژگی های ذکر شده تیرچه نیازیت می توان گفت که این تیرچه به راحتی در مکان هایی با دهانه های بلند یا نامنظم قابل استفاده است.

تیرچه سفالی

در تیرچه سفالی، میلگردها را در قالب سفالی قرار داده و سپس بتن می ریزند. با این حال، تیرچه ی سفالی و خرپایی شباهت های زیادی دارند. به خصوص از نظر عملکرد و ساختار. تیرچه سفالی شامل یک آرماتور فوقانی و دو یا سه آرماتور پایینی است که به کمک میلگردهایی که به صورت زیگزاگی خم شده اند به یکدیگر متصل می شوند. تیرچه سفالی به دلیل استفاده از خاک رس وزن کمتر و همچنین قیمت پایین تری دارد، همین دلایل باعث شد مهندسان و معماران در گذشته از این نوع تیرچه ها به وفور استفاده کنند. اما با گذشت زمان و ورود استانداردهای جدید به بازار و صنعت ساختمان، به مرور زمان استفاده از این نوع تیرآهن به نوعی ممنوع شد. این محصول نیز مانند انواع تیرچه ها به خصوص تیرچه های بتنی در سقف های تیرچه بلوکی کاربرد دارد اما تنها نقش تیرچه های فرعی را ایفا می کند.

تیرچه خرپایی پیش ساخته

این نوع تیرچه ها از خرپاهای فولادی و پاشنه های بتنی تشکیل شده و بر دو نوع هستند:

1. با قالب دائمی (قالب سفالی) که به آن تیر کفشدار یا تیرچه فاندوله دار نیز می گویند.
2. بدون قالب ماندگار

تیرچه خرپایی پیش ساخته از اجزای زیر برای تحمل سه مرحله بارگذاری تشکیل شده است:

آرماتور کششی

در مرحله اول بارگذاری، آرماتور زیرین خرپا به عنوان عضو کششی خرپا تیرچه، باید بتواند نیروی کششی (ناشی از لنگر خمشی) ناشی از وزن خود تیرچه در هنگام حمل و نقل را تحمل کند. در مرحله دوم بارگذاری، این عضو باید بتواند نیروی کششی (ناشی از لنگر خمشی) ناشی از وزن مرده سقف را در فاصله بین محور های تیرچه و بین دو تکیه گاه موقت را تحمل کند. در مرحله سوم بارگذاری تیرچه (مرحله بهره برداری)، آرماتور پایینی خرپا به عنوان عضو کششی تیر T شکل عمل می کند.

آرماتور عرضی

در مرحله اول بارگذاری، آرماتورهای عرضی مانند اعضای مورب خرپا عمل می کنند و با کمک اعضای کششی تحتانی و اعضای بالایی، پایداری لازم را برای تحمل وزن خود تیرچه در هنگام حمل و نقل فراهم می کنند. در مرحله دوم بارگذاری، این آرماتورها پایداری لازم را برای تحمل وزن مرده سقف بین تکیه گاه های موقت (در حین اجرا) فراهم می کنند. در مرحله سوم بارگذاری، آرماتورهای عرضی اتصال لازم را بین آرماتور کششی خرپا و بتن پوششی (درجا) ایجاد می کنند. علاوه بر این، بخشی از نیروی برشی تیر T شکل نیز توسط آرماتورهای عرضی پشتیبانی می شود.

آرماتور بالایی

در مرحله اول و دوم بارگذاری، آرماتور نصب شده در قسمت بالایی تیرچه به عنوان عضو بالایی خرپا عمل می کند و با کمک سایر اعضای خرپا، وزن تیرچه در هنگام حمل و همچنین وزن مرده سقف را در فاصله بین دو تکیه گاه موقت در هنگام قالب گیری و بتن ریزی و قبل از دستیابی به مقاومت بتن پوششی تحمل می کند. در مرحله سوم بارگذاری تیرچه، اگر آرماتور فوقانی در ضخامت بتن پوششی و بالاتر از سطوح بلوک ها قرار گیرد، به عنوان آرماتور افت حرارت (گرما و جمع شدگی) مقطع مرکب سقف عمل می کند و اگر در زیر سطوح بلوک ها قرار گیرد چنین نقشی نخواهد داشت.

آرماتور تقویتی

اگر دو آرماتور کششی پایینی برای حمایت از لنگر در وسط دهانه کافی نباشد، باید آرماتورهای دیگری در داخل خرپا فلزی نصب شود. به این آرماتور های اضافی، آرماتور تقویتی می گویند.

تیرچه پیش تنیده

تیرچه های پیش تنیده به دلیل اینکه فقط در کارخانه های مجهز تولید می شوند، پیش ساخته هستند. این تیرچه ها از مقطع بتنی T شکل با رده مقاومتی بالاتر (به طوری که در برابر کشش مقاوم بوده و نشکند) و مفتول های فولادی ساخته می شوند. در فرآیند تولید تیرچه های پیش تنیده، قبل از بتن ریزی، مفتول های فولادی به روش های مختلف از جمله جک کشیده می شوند و پس از عمل آوری بتن و اطمینان از برخورداری بتن از مقاومت لازم، مفتول ها آزاد می شوند. این کار باعث می شود بتن تیرچه تحت تنش فشاری قرار گیرد و مقاومت تیرچه در برابر ترک خوردگی افزایش یابد. و به منظور فراهم نمودن محل مناسب جهت نصب بلوک های سقفی در دو طرف، مقطع تیرچه پیش تنیده به صورت حفاظ ساخته می شود. همچنین در تیرچه پیش تنیده از مفتول های فولادی به قطر 5 میلی متر استفاده می شود.

مزایای تیرچه پیش تنیده

• صرفه اقتصادی به دلیل مصرف کمتر فولاد
• کاهش وزن فولاد فونداسیون و سازه
• سرعت اجرا بالا

کاربرد تیرچه

این سقف ها از نوع سقف های توخالی بوده و به دلیل سهولت اجرا و صرفه جویی، عایق بودن از نظر حرارت و صدا، صافی سطح پس از نجاری و در نهایت سرعت اجرا، کاربرد وسیعی دارند. تیرچه های پیش ساخته از فلز یا ترکیبی از فلز و بتن به عنوان بخشی از سیستم باربر سقف استفاده می شود. اما هر کدام از این نوع سقف ها از نظر جزئیات اجرا متفاوت بوده و نوع بلوک های مورد استفاده (مانند بلوک بتنی، بلوک سفالی، بلوک پلی استایرن و …) بررسی می شود.

جمع بندی

تیرچه های سقف در انواع مختلفی طراحی و ساخته می شوند و عملکرد هر یک با دیگری متفاوت است. مقاوم سازی سقف مهمترین هدف است و به همین دلیل تیرچه های سبک و مقاوم به تدریج ساخته می شوند. همچنین تیرچه ها می توانند در ساخت و ساز بسیار مفید باشند زیرا این محصولات یک سازه پیش ساخته هستند. به همین دلیل می توان از تیرچه نه تنها برای افزایش استحکام ساختمان، بلکه برای تسریع روند ساخت و کاهش هزینه ها استفاده کرد. اما نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که هر کدام از این تیرچه ها خاصیت مقاومتی خاص خود را دارند که می تواند تاثیر زیادی در استحکام و مقاومت سازه داشته باشد.